BI-vt

In 1967 wordt de dag-HEAO in Groningen gestart. Vanaf 1975 wordt ook de opleiding BI aangeboden. Er is een gemeenschappelijke propaedeuse en een driejarig vervolgtraject waarin veel aandacht voor de informatica-vakken. Al vroeg was er bij de BI-vt aandacht voor projectonderwijs.

organisatie

Binnen de heao werd aandacht gegeven aan het onderwerp automatisering van bedrijfsprocessen in het vak AIV (Automatisering van de InformatieVerwerking). Het vak AIV werd vanaf 1969 door prof. dr. A. Bosman in de drie afdelingen gegegeven. Dit werd gedurende het leerjaar 1970/1971 overgenomen door F. L. Bertens. Na 1970 ontstond de behoefte om een aparte studierichting op te richten die zich speciaal richtte op het onderwerp automatisering en door een landelijk team (het BIO-team) werd het programma van de studierichting BI vastgelegd. Vanaf 1975 (Jann Klooster was toen directeur van de heao) wordt dan de opleiding BI aangeboden en in 1979 studeren de eerste BI-ers af.

De start kwam misschien iets later dan gewenst. Een citaat uit het jaarverslag van de HEAO 1973 (via Katy Bobok gekregen):

‘Een teleurstelling die de schoolgemeenschap te verwerken kreeg, betrof het niet in het 
Plan van Scholen per augustus 1974 opgenomen zijn van de afdeling  bedrijfsinformatica. 
Het in gebruik nemen van de tweede terminal, voornamelijk, maar niet uitsluitend, 
ten behoeve van het vak Automatische Informatie Verwerking,  kon deze teleurstelling 
maar zeer gedeeltelijk compenseren’ .

Toen duidelijk werd dat na Amsterdam, den Haag en Arnhem Groningen als vierde HEAO een BI opleiding zou starten werden docenten bijgeschoold. Landelijk waren er twee soorten bijscholingscursussen opgezet. De lichtere was voor het mogen geven van het vak : automatisering van de informatieverwerking en de tweede (zwaardere) voor het vak Informatica. (Voor de BI was de zwaardere dan bedoeld).

Gerhard Koel werd eigenlijk als eerste BI leider binnengehaald. Adjunct-directeur met als specifiek verantwoordelijkheidsgebied de BI opleiding.

Eerste informatica docenten : Frans Bertens, Jan van der Ploeg, Jos Huysmans, Joop Oostindiër, Theo Galama, Jan Wolters. Wat later : Dedde Velvis, Bert Schmaal, Henk Kuijpers, Eize Leenstra, An Kuijntjes

Jos Huysmans was na Frans Bertens de volgende coördinator en daarna hebben José Eggink en Jan Wolters het van hem overgenomen. Jos heeft toen samen met collega Henk Kuijpers het bedrijf HKA opgericht, in eerste instantie gespecialiseerd op het automatiseren van bibliotheken. Nog steeds hun core business, maar ondertussen wat breder geworden. Na het vertrek van José en Jan nam Drikus Kleefsman het over. Daarna kwam de fusie met de HIO in beeld en werd Trudy Berends directeur.

In de beginjaren was er vrij intensief contact tussen de HEAO’s met een BI opleiding. Er functioneerde het zogenaamde BIO team, waar de diverse opleidingen 1 of meer vertegenwoordigers hadden. Jan van der Ploeg nam hierin deel namens Groningen en ook Jan Wolters en daarna José Eggink hebben er in meegedaan. Namen uit het BIO team: John van Dam, Hans Rebergen voor Arnhem, Geurt Groeneboom en Ernst Rijswijk voor Amsterdam en Theo Hoenderkamp en geloof Jacques Boersma (?) voor Den Haag. In de beginjaren een uiterst nuttige club geweest!

inhoud onderwijs

Het onderwijs was in de beginjaren nog erg op het HBS model gebaseerd. Veel contacturen, een lesrooster met zeker 24 uren per week voor de studenten en ook vaak wel voor de docenten.

Al behoorlijk snel hebben we een soort projectonderwijs geïntroduceerd. Voor SysteemOntwikkelingSysteemOntwerp werkten we al wel met groepjes studenten die voor bepaalde cases moesten komen tot een ontwerp voor een informatiesysteem. Omdat daarbij één van de eerste stappen was dat de informatiebehoefte duidelijk moest worden werkten we daarvoor met interviews waarbij we als docenten de rol van een functionaris speelden.

Twee cases die door Jan Wolters zijn gemaakt: 
Eén had betrekking op een specialistenpraktijk binnen een ziekenhuis, waarbij rollen 
waren geschreven voor  de oude conservatieve senior specialist, een jongere specialist 
binnen de maatschap die veel wilde veranderen en open stond voor automatisering, 
een administratief medewerkster etc.

Een andere case had betrekking op een woningbouwvereniging met functionarissen uit 
het management, met medewerkers voor verhuur, onderhoud etc. Dat hebben we daarna wat 
uitgebouwd door echt organisaties met problemen en wensen als opdrachtgever binnen te 
halen en studenten dus de ‘echte’ praktijk binnen te brengen.

Organisaties waar we in het begin vooral veel contact hadden en stagiairs sleten waren : CEVAN, PTT, Vinoclas, BSO, RDW , Informatie Beheer Groep, Bakkers pensioenfonds, AEGON en Wehkamp. Uiteraard wel meer, maar dit waren wel een aantal van de belangrijkste.

Inhoud van de BI in de beginjaren: naast de HEAO vakken BAD, BEC, Alg.Economie, Wiskunde, Statistiek, Engels, Nederlands, Sociologie/psychologie en in het eerste jaar de algemene HEAO vakken AIV, Sociale geografie, Sport : Computer architectuur, SASO, OR, Bestandsorganisatie, Databases, Simulatie, COBOL, PASCAL. In het vierde jaar : Informatiesystemen, waar van alles langs kwam. Expertsystemen, Prototyping, Decision Support Systemen en nog het één en ander.

De eerste ontwikkelomgeving ergens in de tachtiger jaren was volgens mij (Jan Wolters) in SDW en ik dacht wat later ORACLE ??

BI was afwijkend van de andere richtingen meteen vierjarig. Het eerste jaar was wel het gemeenschappelijke HEAO jaar, maar vanaf het tweede jaar ging BI zijn eigen gang. In afwijking van de andere HEAO opleidingen verdween algemene economie vrijwel uit het programma na het eerste jaar. Geprogrammeerd werd in Pascal en COBOL. Ten behoeve van de BI kwam er een Prime computer en een systeembeheerder. De eerste was Ernst de Widt.

Voor het vak SASO (Systeem Analyse Systeem Ontwerp) gebruikten we SDM (I want SDM II was er toen nog niet). Vrij snel al gecombineerd met ISAC. Andere methodes die daar nog na kwamen: IDO en NIAM.

Simulatie was een verplicht vak, dat in het begin bij de RUG werd gedraaid (Joop Oostindier). Jan Wolters begon met het vak Bestandorganisatie. Daarbij werd het boek van Frans Remmen gebruikt en het ging over sequentiele bestanden, index sequentiele bestanden, direct benaderbare bestanden met directe relatie, functionele relaties en tabelrelaties. Kettingstructuren, organisatie van overflow etc. inclusief programmastructuren die hoorden bij het zoeken in en veranderen in de diverse structuren.

In jaar 1 (het basisjaar) werd BASIC geleerd als onderdeel van het vak aiv. Daar hoorde ook wat algemenere kennis over computers bij wat er op neer kwam dat een behoorlijk deel van de tijd besteed werd aan binaire en andere getalstelsels inclusief het rekenen daarin.